Iedereen die met enige regelmaat over de weg rijdt, zal ze wel eens hebben gezien. Van die oranje borden met een paar nummers erop die op een vracht- of tankauto zitten. Dit betekend dat de wagen een bepaald soort gevaarlijke stof vervoerd. Als er een mooi logo van een groot tankstation op zit zal het iedereen wel duidelijk zijn dat er gas, benzine of diesel in zit, maar als je goed oplet, zul je zien dat er nog veel meer vrachtauto's en busjes rondrijden met deze borden. De borden zijn namelijk verplicht aan de buitenkant van een auto op het moment dat er gevaarlijke stoffen vervoerd worden.

Maar wat betekenen die nummers nou allemaal? Brandweer en hulpverleners kennen ze natuurlijk allemaal wel uit hun hoofd, maar dat moet ook wel, want die kunnen dan bluswerkzaamheden en/of eerste hulpverlening direct daarop afstemmen. Met name voor de brandweer zijn deze borden erg belangrijk omdat verschillende soorten gevaarlijke stoffen vaak ook verschillend behandeld moeten worden.
Het is echt niet zo dat tegenwoordig alles maar met water geblust kan worden!

Deze borden zijn internationaal verplicht en overal hetzelfde. Het bord bestaat uit 2 delen, gescheiden door een zwarte omtrek en moet zowel aan de voorzijde, achterzijde, als elke 5 meter aan de zijkant van een auto bevestigd zijn. Busjes korter dan 5 meter zijn alleen verplicht om deze borden aan de voor en achterkant te voeren. Het bovenste gedeelte is het gevaarsidentificatienummer en het onderste gedeelte is het stofidentificatienummer. Kortom, de bovenste geeft aan hoe gevaarlijk en de onderste geeft aan wat het is. 

Maar wat betekenen die nummers nu? Hieronder ga ik proberen dat voor iedereen helder uit te leggen. Een volgende keer kun je het nummer onthouden als je benieuwd bent wat er nou in die vrachtwagen zat, en het eventueel hier op deze pagina nog eens nakijken.

We beginnen met het bovenste deel van het bord, dat uit 2 cijfers bestaat. In het voorbeeld hiernaast staat dus het getal 33, maar in gevaarlijke stoffen bord hebben de nummers een aparte betekenis en hebben we het dus over 2 keer het getal 3. In een enkel geval kunnen er in het bovenste gedeelte zelfs 3 cijfers staan, maar dat zul je zelden tegen komen. De tabel met betekenissen staat hieronder.  

Het eerste nummer geeft het onmiddelijke gevaar aan, het tweede en eventueel derde nummer de bijkomende gevaren.
Indien de twee cijfers hetzelfde zijn, betekent dat een enorme versterking/vermenigvuldiging  van het gevaar. In het voorbeeld bord bovenaanstaat bijvoorbeeld 33, en dat betekent een zeer brandbare stof, 66 geeft een zeer giftige stof aan, 88 een zeer bijtende stof, 22 een gekoeld gas. De combinatie 42 duidt op een vaste stof waarbij gas kan vrijkomen. Het getal 263 betekent dat een giftig, brandbaar gas wordt vervoerd. Als het gevaarsidentificatienummer wordt voorafgegaan door de letter X, dan is het absoluut verboden de stof met water in aanraking te brengen, meestal vanwege een chemische reactie die dit tot gevolg kan hebben. Voor brandweer en hulpdiensten zijn deze getallen zelfs zo belangrijk dat uit het hoofd geleerd moeten worden en onderdeel zijn van certificeringen.

Tot zover de bovenste helft van het bord, nu gaan we verder met de onderste helft, namelijk het stofidentificatienummer. Het nummer bestaat uit vier cijfers en is gebaseerd op de algmene stofnummers van de lijst gevaarlijke stoffen van de Verenigde Naties. (United Nations in de Engelse taal) Dit nummer wordt daarom ook wel het UN-nummer genoemd. De meest voorkomende UN nummers die over de weg vervoerd worden staan hieronder in een tabelletje.

Mocht je er nou ergens één zien die niet in deze lijst voorkomt,... dan kun je het UN nummer altijd nog verder opzoeken op de site van de Verenigde Naties, maar dat zal echt zoekwerk worden dan. Bovenstaande tabel bevat de meest voorkomende stofindentificaties van gevarenklasse 2 en 3. Alle direct ontplofbare stoffen, vallen onder gevarenklasse 1 en hebben een UN-nummer van kleiner dan 1000. Eigenlijk bestaan die nummers ook weer uit aparte nummercombinaties die iets over de stof zeggen, maar de algemene regel zal zijn: Zie je een oranje bord, die als onderste waarde een getal van minder dan 1000 heeft, snel inhalen en wegwezen!

Ik hoop dat dit artikel leerzaam is geweest en ik wens iedereen veel, veilige kilometers toe!

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

Ben Oostdam has been working with Windows systems since 1993. Worked for several companies as a system administrator, and is currently working for a large company in the Netherlands.

^{Disclaimer: The information contained in this website/article is for general information purposes only. The information is provided as is, by Ben Oostdam and while we endeavour to keep the information up to date and correct, we make no representations or warranties of any kind, express or implied, about the completeness, accuracy, reliability, suitability or availability with respect to the website or the information, products, services, or related graphics contained on the website for any purpose. Any reliance you place on such information is therefore strictly at your own risk. In no event will we be liable for any loss or damage including without limitation, indirect or consequential loss or damage, or any loss or damage whatsoever arising from loss of data or profits arising out of, or in connection with, the use of this website. Through this website you are sometimes able to link to other websites which are not under my control. I have no control over the nature, content and availability of those sites. The inclusion of any links does not necessarily imply a recommendation or endorse the views expressed within them. Every effort is made to keep the website up and running smoothly. However, I take no responsibility for, and will not be liable for, the website being temporarily unavailable due to technical issues beyond our control. All entries in these articles, are my individual opinion, or from co-writers and they don't necessary reflect the opinion of my employer.}